Nieuws

Appels beschermen tegen schimmelziekten en plagen met ‘Cabrio-kap’

Gepubliceerd op
15 augustus 2019

Hoe kun je appelteelt beschermen tegen schimmelziekten en plagen met zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen? Onderzoekers van Wageningen University & Research komen met een mogelijk antwoord: de cabrio-kap, een innovatieve overkapping die sluit als het regent. De cabrio-kap is onderdeel van systeeminnovatie binnen het project Groene Gewasbescherming en bestuivers en wordt donderdag 15 augustus geopend tijdens de jaarlijkse open dag op Proeftuin Randwijk.

De helft van een appelperceel (0,3 hectare) op Proeftuin Randwijk is overdekt met de cabrio-kap. Als het regent sluit de overkapping, net zoals het dak van de Johan Cruijff Arena in Amsterdam, waardoor het gewas onder de kap droog blijft. En dat in slechts 2,5 minuut. 'Tijdens het telen van appels kunnen vruchtrot, schurft en vruchtboomkanker veel schade veroorzaken. Deze ziekten kunnen waarschijnlijk  worden voorkomen door het drooghouden van het gewas,' zegt onderzoeker Rien van der Maas. 'De cabrio-kap kan mogelijk ook een enkele plaag buiten de deur houden: zo kunnen we bijvoorbeeld de zijkanten tijdelijk sluiten tegen de groene appelwants. Telers hoeven dan geen gewasbeschermingsmiddelen in te zetten om hun appelteelt tegen deze schimmelziekten en plagen te beschermen.'

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Gebruik van opgevangen regenwater

De cabrio-kap is uniek in Europa, doordat dit systeem open en dicht kan. Het open systeem zorgt ervoor dat natuurlijke bestrijders van plagen, zoals sluipwespen, hun werk kunnen blijven doen. Ook de uitwisseling van bestuivers met de omgeving wordt zo maximaal benut.

Van der Maas: 'In de kersenteelt worden in Nederland al permanente overkappingen gebruikt. Maar we weten uit buitenlands onderzoek bij appel dat bijvoorbeeld appelbloedluis en meeldauw toenemen onder zo'n overkapping. Het dak moet dus het grootste gedeelte van de tijd open staan.

Naast de kap staat een bassin van 1000m3. Het regenwater dat op de cabrio-kap terechtkomt, wordt opgevangen in goten en via buizen getransporteerd naar het bassin. Het water gebruiken we vervolgens om de appelbomen te irrigeren via twee systemen: ingegraven druppelirrigatieslagen voor de grasstroken en minisprinklers voor boomstroken. Zo blijft de bodemgesteldheid in stand. Regen- en oorwormen kunnen dan hun nuttige werk blijven doen.'

De Cabrio-kap sluit binnen 2,5 minuut, zodra het begint te regenen.
De Cabrio-kap sluit binnen 2,5 minuut, zodra het begint te regenen.

Groene gewasbescherming en bestuivers

Deze cabrio-foliekas is het belangrijkste onderdeel van het innovatieve teeltsysteem "Beschermde Appelteelt" waarnaar Wageningen University & Research sinds 2018 onderzoek doet. Het teeltsysteem combineert onder meer natuurlijke bestrijding (via de natuurlijke bestrijders) en fysieke bescherming zoals met de cabrio-kap en het gericht vangen van plagen zoals de appelzaagwesp.

'Ons teeltsysteem maakt weer deel uit van een groter onderzoek, gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit' zegt Van der Maas. Binnen het project "Groene gewasbescherming en bestuivers" worden nieuwe teeltsystemen onderzocht die teelten als die van aardbei, lelie, appel en akkerbouwgewassen sterk verminderd afhankelijk maken van gewasbeschermingsmiddelen, terwijl telers wel hun marktpositie behouden.'

70-90% daling gewasbeschermingsmiddelen

De onderzoekers zullen de marktpositie van telers die de cabrio-kap gaan gebruiken in een later stadium onder de loep nemen. Het systeem is nu nog stevig aan de prijs: zo'n €40 per vierkante meter. Van der Maas verwacht dat, als het werkt, er leveranciers te vinden zijn die de overkapping tegen een scherpere prijs kunnen produceren. Daarnaast is er met de cabrio-kap in de teelt nog meer te winnen dan alleen het droog houden om ziekten te voorkomen.

De onderzoekers houden ook rekening met het landschappelijk aspect van de cabrio-kap in overleg met o.a. medewerkers ruimtelijke ordening van de provincie, want de overkapping zal in het oog springen binnen het boerenlandschap. 'We krijgen terug dat er regelgeving gaat komen rond de plaatsing van de overkappingen, zoals met hagelnetten is gebeurd. Dit zal in een stroomversnelling komen als de resultaten van het onderzoek goed zullen zijn, bijvoorbeeld op gebied van natuurlijke bestuivers. Onze hypothese is dat we met Beschermde Appelteelt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met 70 tot 90 procent kunnen terugdringen. Zo werken we aan een verschuiving van gewasbeschermingsmiddelen naar fysieke en natuurlijke methoden om schimmelziekten en plagen te lijf te gaan.'

Opening Cabrio-kap in Randwijk

Op donderdag 15 augustus opent Directeur Generaal Agro Marjolijn Sonnema van LNV de cabrio-kap tijdens de jaarlijkse open dag op Proeftuin Randwijk, het kenniscentrum voor onafhankelijk praktijkonderzoek aan fruit.